28 januari t/m 3 februari
Dan is het zover, op safari in de woestijn! We waren een beetje in twijfel of we dit wel moesten gaan doen, we zijn niet zo van de toertjes met een gids. Een alternatief is er echter niet, zelf de woestijn in trekken is niet te doen en wordt vast en zeker ook afgeraden en waar moet je dan naar toe? Niet gaan vinden we ook geen optie, we willen natuurlijk wel de woestijn in. We hebben met Said, de eigenaar van “Le petit Prince” een goede klik en we zijn blij verrast wanneer blijkt dat hij onze gids is.
Boris mag mee in de kofferbak en zo gaan we op pad. We gaan langs allerlei stops, eerst bij muzikanten, donkere Afrikaners die ooit met een karavaan van uit het zuiden van Afrika mee getrokken zijn naar Marokko en nu hier een aparte groep binnen de Marokkaanse bevolking zijn. Ze zijn ook allemaal veel langer en donkerder dan de gemiddelde Marokkaan en de groep waarbij wij op visite gaan maakt muziek en daar genieten we van want we vinden het allebei erg mooi! Daarna een bijzondere stop, er zijn mijnen in de woestijn waar lood en andere metalen gewonnen worden. De manier waarop dit gaat is in onze ogen erg primitief. Zeker wanneer we ook nog een man treffen die nadat de machines weg zijn nog een keer door al het gesteente heen gaat om nog wat restanten te zoeken. Het treft ons wel hoeveel armoede er op sommige plekken is. De contrasten zijn ook groot, degene die in het toerisme werken, quads verhuren of tentlodges in de woestijn bezitten lijken het best redelijk welvarend te hebben. Dan is zo’n man die het gesteente van de mijn napluist wel een groot contrast.
Onderweg stoppen we bij een helling om fossielen te zoeken. Hier kan Boris even lekker loslopen en genieten wij van de omgeving. Wat is het hier stil, we staan allebei vooral te luisteren naar niets en blijven om ons heen kijken naar het landschap. Said is ondertussen druk met het speuren naar fossielen. Hij vind er een aantal en ik vind er eentje, een hele kleine! We brengen ook een bezoek aan een nomadenkamp, volgens Said trekken de nomaden nauwelijks meer, omdat er bijna nergens meer water te vinden is, vroeger was dat vooral hun belangrijkste reden om te trekken, op zoek naar water. Nu hebben ze semi permanente tenten, zonnepaneeltjes en waterputten. Het is dus niet meer noodzakelijk om te trekken. Waar ze nu van leven is niet helemaal duidelijk, dat het deels toerisme is moet haast wel. We krijgen thee, brood met dadelsiroop en een stukje pizzabrood. Als we weer weggaan balen we, we hebben helemaal geen kleingeld , gelukkig heeft Said dat wel en geeft een fooi voor de gastvrijheid. Daarna scheuren we als een paar kwajongens met Said over zandduinen, een oude landingsbaan van de Fransen en gaan we naar het tentenkamp van Said, in de woestijn.
Er zijn schrikbarend veel van deze tentenkampen in dit stuk woestijn. In het hoogseizoen moet het hier ongelooflijk druk zijn. Het kamp van Said is heel basic en daardoor erg leuk, vinden wij. Het zijn 4 slaaptenten voor totaal 10 mensen, het ligt in een mooie duinpan. Verder is er een toilet, een keuken en een woonkamer/restaurant en dit alles staat in een ovaal waar in het midden een grote eettafel staat. Het ziet er echt heel gezellig uit. Wij eten een heerlijke salade en gegrilde kip. We genieten ook hier weer van de stilte, Boris rent heerlijk door het kamp en is inmiddels goede maatjes met Said. De jongen van de keuken vindt Boris gelukkig ook ok en zo hebben we hier een paar heerlijke uurtjes. We moeten ons hier overgeven aan het niets, onze telefoons doen hier niets, we hebben niets mee om onszelf bezig te houden en als we klaar met het eten zijn willen we als onrustige Hollanders wel weer verder. Maar Said is spoorloos en volgens de jongen is hij even weg! Daar zitten we dan, middenin de woestijn! We gaan weer aan tafel zitten, drinken thee en ervaren dat het prima is. We weten niet hoe lang we hier nog zitten en hebben gewoon de tijd met elkaar voor een gesprek, spelen met Boris in het duin en wachten zo rustig tot Said weer op duikt. Hij was even naar zijn tuin. Ja tuin! In de buurt van zijn kamp heeft hij ook nog een tuin, met palmen, een vijg, olijf, en wat fruit en daar middenin een moestuin met worteltjes, bonen en kruiden. Hij verrast ons steeds weer, hij vertelt dat hij nauwelijks naar school geweest is, wel kan lezen, maar niet schrijven en heeft zo toch best een aardig bedrijf op poten gezet. Allemaal kleinschalig en overzichtelijk, maar alles wat zijn gasten willen kan hij regelen. Wij vinden het een prettig mens, charmant, een goed verhaal met humor en alle tijd van de wereld om ons de woestijn te laten zien. We stoppen echt regelmatig om even rond te lopen, van uitzichten te genieten, de stilte te horen. We zien ook de grootschalige kampen, waar alle tenten een eigen douche en toilet hebben en die er erg gelikt en strak uitzien. Inmiddels gaat de zon bijna onder en Zaid wil dat we de zonsondergang ook nog zien. Inmiddels is het al 6 uur geweest en zou de tour om 3 uur afgelopen zijn! We twijfelen of we dit nog wel aan kunnen nemen, maar doen het toch. We lopen een zandduin op en zijn precies op tijd om een geweldige zonsondergang te zien, ondertussen rollebollen Said en Boris door het zand en zijn wij vol verwondering over dit prachtige landschap. ’s avonds zijn we moe van alle indrukken en gaan op tijd naar bed om als roosjes te slapen.
We hadden gedacht de volgende dag weer te gaan rijden, maar dat doen we niet. We zijn nog zo vol van de mooie dag in de woestijn, daar willen we nog even van nagenieten en dat doen we dan ook. Het is een mooie zonnige dag, we doen de was, genieten van het zonnetje en zijn nog vol van de woestijn. Ons volgende plan is, om wat wij de 3 kloven route noemen, te rijden. Ook hier zijn de afstanden niet groot, maar is de snelheid laag. We strijken neer in Goulmima, een dorp niet ver van de eerste kloof af, zodat we de volgende dag de tijd kunnen nemen om deze route te gaan rijden.
En dan gaan we op pad naar de kloven, dit is een stuk waar niet veel toerisme is en we zijn benieuwd of het wel te doen is met de camper. Nou dat ben ik dan vooral. Rob ziet niet zo snel beren en spoken, ik wel. Ik heb er zelfs slecht van geslapen, afgelopen week gekeken naar het programma “de slechtste wegen” en die ging over Marokko. Nou die aflevering heb ik gedroomd met onszelf in de hoofdrol en dat liep niet goed af. De rit begon voor mij met buikpijn, terwijl Rob bijna fluitend achter het stuur zat. Gelukkig was binnen een uur mijn buikpijn weg en zaten we samen in stilte te genieten van heel veel moois. Berglandschappen, kloven, dorpjes, droge rivierbeddingen, groene akkertjes en veel mensen op straat. Schoolkinderen onderweg naar school of wachtend op de schoolbus, die rijden er veel in Marokko! Wat een geweldige dag, met fenomenale uitzichten! We zijn een paar keer gestopt om te lunchen, even met Boris te wandelen en te genieten van de stilte en het landschap.
Koud is het wel, dus de wandelingen duren niet heel lang. We stoppen ’s middags op een camperplek in Tamtetoucht bij een berbergezin op het erf, auberge Amazigh. Er kunnen 6 campers staan, maar het is nu leeg. Aan de overkant van de straat is een gelijksoortige camperplek maar daar is het leeg het seizoen moet hier nog beginnen. We zitten hier op 1900 meter hoogte en gisteren heeft het hier nog gesneeuwd, daar is nu niets meer van te zien maar koud is het wel. De eigenaar vraagt of Rob wil douchen? Echte berber douche! Voor Rob ja of nee kan zeggen is hij weg om het te regelen. Een knul klimt de berg op om de water toevoer open te zetten, de eigenaar en zijn vrouw komen met een bundel hout tevoorschijn en daar gaat de fik in en een half uur later kan Rob douchen. Lekker warm water, maar afdrogen is iets minder, want het is inmiddels weer rond het vriespunt. Ik sla even over en wacht op een redelijke douche of ga in de camper douchen! Het enige nadeel van dit gebied zijn de jongetjes op straat van een jaar of 10, 11. Gisteren en vandaag hadden we daar al last van. Bedelen om snoep, geld of wat dan ook en schelden en klieren als je daar niet op in gaat. Rob ging eind van de middag nog even met Boris lopen en ook toen weer, Boris wordt daar bang van, staart tussen de benen en de jochies maar doorgaan met schreeuwen, bal gooien en Rob napraten. Gelukkig zijn we tijdens de rit vandaag een paar keer gestopt om Boris te laten rennen, dus een korte wandeling is genoeg. Jammer, maar we doen er niets aan. Maar verder is het hier prachtig, we genieten, ook al is het maar kort van deze mooie plek. Het heeft nadelen hoor, reizen in januari in de Hoge Atlas, het is hier echt koud. Het grote voordeel is dat we één van de weinige reizigers zijn en het leven hier nu heel rustig is, in het toeristenseizoen zal dat echt anders zijn. Al verlangen we ook wel naar buiten zitten in de berbertent die hier op het terras staat.
We gaan weer verder door dit ruige landschap en zijn allebei stil en kijken onze ogen uit. Het heeft voor ons wel wat raakvlakken met Peru. Uitgestrekte landschappen, leeg en kaal, maar toch zo mooi. We zoeken weer een plekje om even met Boris te wandelen en hem te laten rennen. Dat lukt vandaag goed in een rivierbedding en we lopen daar heerlijk in de zon en uit de wind. Als laatste van deze route komen we bij de Togdhakloof. We zijn wel een beetje verbaasd, we hebben de afgelopen dagen meerdere kleine en grote kloven gezien en deze Togdhakloof komt in alle reisartikelen voor, maar om nou te zeggen dat deze spectaculairder is? Eigenlijk juist niet! De kloof is mooi, smal, hoog en heeft alles wat een kloof hebben moet, maar is dus ook een toeristische attractie, met verkopers, koffietentjes en voor ons gevoel opeens veel mensen. We hebben het idee dat mensen hier naar toe rijden en aan het einde van de kloof omdraaien, want de weg is opeens veel drukker, meer horeca, hotelletjes en accommodaties. Wij zijn heel blij dat we deze route zo hebben gereden, het was een tip van Zaid, onze gids in de woestijn en we zijn hem daar heel dankbaar voor. We hebben zoveel moois gezien, maar ook dorpjes waar de tijd stil lijkt te staan, zo bijzonder!!
Vanuit de kloof maken we nog een redelijk lange rit over de hoogvlaktes met besneeuwde bergtoppen rechts van ons en links de hoogvlaktes. Eind van de middag komen we in Ouarzazate, hier is een Carrefour, waar we boodschappen halen en daarna neerstrijken op de camping municipal al daar. We zijn onder de indruk en moe van de afgelopen dagen, maar vooral zielsgelukkig dat we dit hebben beleefd.
’s avonds brainstormen we over wat we nu willen. Onze verzameling vlaggetjes in google maps heeft nog best wel wat moois in het binnenland, maar stiekem verlangen we ook wel naar wat warmte. We zien ook wel in dat we nooit alles wat Marokko te bieden heeft in deze 7 weken kunnen zien en dus keuzes moeten maken. De keuze valt op Taroudant, de stad die klein Marrakesh wordt genoemd. Het is wel een flink eind rijden, niet zozeer qua kilometers, maar wel wat betreft uren. We vertrekken dus uit Ouarzazate en maken een flinke reisdag, eind van de middag komen we op de camping Le Jardin in Taroudant aan. Wel bijzonder, we rijden een flinke tijd nog door leeg en verlaten landschap, maar opeens wordt het groener, zien we Citrus plantages, rijden er meer tractoren dan ezels, we zijn in een ander stukje Marokko. Wat ook anders is? De temperatuur, het voelt warm en als we op de camping uitstappen zitten er mensen buiten, lopen wij in ons shirtje buiten en is het aangenaam lekker. De volgende dag is het hier 24 graden ! Verder is het een camping die erg Europees aan doet en we zien door de bomen rondom de camping weinig van de omgeving, dus we zouden net zo goed in Spanje kunnen zijn of eigenlijk Frankrijk. Het grootste deel van de campers hier heeft een Frans nummerbord. Helemaal een rustige dag wordt het niet, Rob heeft nog veel werk aan de vlog, we hebben altijd veel film materiaal, maar nu is het extra veel door al het moois dat we gezien hebben. Een flinke klus om daar weer een mooie vlog van te maken. Ik sop de camper en doe de was, maar ondertussen genieten we wel van de zon en morgen zijn de vlog en blog klaar en de camper schoon en gaan we Taroudant verkennen.
Je ziet het goed we zijn actief op Facebook, Instagram, Twitter, Youtube en Polarsteps. Klik op de logo’s en je komt uit op de juiste plek. Het link symbool (de laatste in het rijtje) gaat Polarsteps, we hebben nog geen Polarsteps icoontje.